آنژیوگرافی قلب؛ راهنمای جامع صفر تا صد مراحل

آیا می‌دانید چگونه پزشکان می‌توانند به طور دقیق وضعیت عروق قلب شما را ارزیابی کنند؟ آنژیوگرافی قلب یک روش تصویربرداری تخصصی است که به پزشکان اجازه می‌دهد تا عروق خونی قلب را با جزئیات دقیق مشاهده کنند و هرگونه انسداد یا تنگی را شناسایی کنند. در این مقاله، به بررسی کامل آنژیوگرافی قلب چیست می‌پردازیم، از جمله اینکه چگونه انجام می‌شود، چه کاربردهایی دارد و چه نکاتی را باید در نظر گرفت.

در ابتدا فیلم آنژیوگرافی قلب دکتر پریسا مولایی متخصص قلب و عروق را مشاهده کنید:

آنژیوگرافی چیست؟

آنژیوگرافی قلب یک روش تشخیصی پزشکی است که برای بررسی و تصویربرداری از رگ‌های خونی قلب (عروق کرونری) استفاده می‌شود. در این روش، پزشک با استفاده از یک کاتتر نازک و انعطاف‌پذیر که از طریق یکی از شریان‌های بدن (معمولا از ناحیه کشاله ران یا مچ دست) وارد رگ‌ها می‌شود، به سمت قلب هدایت می‌کند. سپس ماده حاجب (کنتراست) مخصوصی به داخل رگ‌های قلب تزریق می‌شود که با استفاده از اشعه ایکس، تصویر واضحی از جریان خون و ساختار عروق کرونری ایجاد می‌کند.

هدف از انجام آنژیوگرافی قلب، شناسایی تنگی‌ها، انسدادها یا مشکلات دیگر در رگ‌های خونی قلب است که ممکن است باعث درد قفسه سینه، سکته قلبی یا دیگر مشکلات قلبی شوند. این روش به پزشک کمک می‌کند تا بهترین تصمیم درمانی را، مانند آنژیوپلاستی (باز کردن رگ)، استنت‌گذاری یا جراحی بای‌پس قلب، اتخاذ کند. آنژیوگرافی قلب کم‌خطر است و به صورت سرپایی یا بستری کوتاه مدت انجام می‌شود.

برای مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر با مطب دکتر پریسا مولایی بهترین متخصص قلب تماس بگیرید.

کاربردهای آنژیوگرافی قلب 

• تشخیص بیماری‌های عروقی مانند تنگی، انسداد یا لخته‌های خون
• ارزیابی وضعیت عروق قبل از جراحی‌های قلب و عروق
• تعیین محل و میزان گرفتگی عروق در بیماری‌هایی مانند تصلب شرایین
• برنامه‌ریزی درمان‌های تهاجمی مانند استنت‌گذاری و آنژیوپلاستی
• بررسی عروق مغزی در سکته‌های مغزی و بیماری‌های نوروماسکولار

مزایای آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی مزایای متعددی دارد که آن را به یک روش تشخیصی و درمانی حیاتی در پزشکی تبدیل کرده است. از جمله مهم‌ترین مزایای آن، توانایی ارائه تصاویر دقیق و واضح از عروق خونی است که به پزشکان امکان می‌دهد تا مشکلات عروقی مانند تنگی، انسداد و ناهنجاری‌ها را به سرعت و با دقت تشخیص دهند. این روش در مقایسه با روش‌های جراحی باز، کم‌تهاجمی‌تر است و بهبودی سریع‌تری را برای بیماران به همراه دارد. همچنین، آنژیوگرافی به پزشکان اجازه می‌دهد تا در حین انجام تصویربرداری، مداخلات درمانی مانند آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری را نیز انجام دهند که این امر باعث کاهش نیاز به جراحی‌های بزرگتر می‌شود. در نهایت، تشخیص زودهنگام و درمان موثر بیماری‌های عروقی با استفاده از آنژیوگرافی، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران و پیشگیری از عوارض جدی مانند سکته‌های قلبی و مغزی کمک شایانی کند.

فرآیند انجام آنژیوگرافی قلب

فرایند انجام آنژیوگرافی قلب به طور کلی شامل مراحل زیر است:

آمادگی قبل از انجام آنژیوگرافی

پزشک ابتدا وضعیت کلی بیمار را بررسی می‌کند، از جمله سوابق پزشکی، حساسیت‌ها و داروهای مصرفی. بیمار باید ناشتا باشد (معمولا ۶ تا ۸ ساعت قبل از عمل چیزی نخورد). همچنین ممکن است داروهای خاصی مانند رقیق‌کننده خون یا داروهای دیابت تنظیم شوند.

ورود به اتاق آنژیوگرافی و آماده‌سازی

بیمار روی تخت مخصوص در اتاق عمل قرار می‌گیرد. محل ورود کاتتر (معمولا کشاله ران یا مچ دست) ضدعفونی و با داروی بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود تا بیمار دردی احساس نکند.

بیشتر بخوانید: هزینه آنژیوگرافی قلب

قرار دادن کاتتر و تزریق ماده حاجب

پزشک یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر به نام کاتتر را از طریق شریان وارد می‌کند و به سمت رگ‌های قلب هدایت می‌کند. سپس ماده حاجب رادیولوژیکی به داخل رگ‌ها تزریق می‌شود تا رگ‌ها در تصاویر اشعه ایکس به وضوح دیده شوند.

تصویربرداری از رگ‌های قلب

در همین زمان با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی (اشعه ایکس زنده)، تصاویر متعدد از جریان خون و ساختار عروق قلب گرفته می‌شود. پزشک تنگی‌ها، انسدادها یا ناهنجاری‌های عروقی را بررسی می‌کند.

خروج کاتتر و پایان فرآیند

پس از گرفتن تصاویر لازم، کاتتر خارج می‌شود و محل ورود خون‌گیری یا با فشار مستقیم و بانداژ فشاری بسته می‌شود. در بعضی موارد از دستگاه‌های مخصوص برای جلوگیری از خونریزی استفاده می‌شود.

مراقبت پس از آنژیوگرافی

بیمار چند ساعت تحت نظر می‌ماند تا از عدم بروز عوارض مانند خونریزی یا درد اطمینان حاصل شود. به بیمار توصیه می‌شود تا چند روز از فعالیت‌های سنگین خودداری کند.

این فرایند معمولا بین ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت طول می‌کشد و یک روش نسبتا کم‌خطر است که به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی برای مشکلات قلبی را انتخاب کنند.

بیمار روی تخت مخصوص در اتاق عمل قرار می‌گیرد. محل ورود کاتتر (معمولا کشاله ران یا مچ دست) ضدعفونی و با داروی بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود تا بیمار دردی احساس نکند.

مراقبت‌های قبل و بعد از آنژیوگرافی قلب

از جمله اقدامات قبل از آنژیوگرافی، مشاوره با پزشک، انجام آزمایشات، قطع یا تنظیم داروهای خاص و ناشتا بودن است. پس از آنژیوگرافی، استراحت کافی، مراقبت از محل ورود کاتتر، نوشیدن مایعات فراوان، اجتناب از فعالیت‌های سنگین، مصرف منظم داروها و پیگیری پزشکی ضروری است. همچنین، باید به علائم هشداردهنده‌ای مانند درد قفسه سینه یا خونریزی توجه ویژه‌ای داشت و در صورت مشاهده آن‌ها، سریعا به پزشک مراجعه کرد.

خطرات آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی قلب، اگرچه روشی حیاتی برای تشخیص مشکلات قلبی است، اما با خطراتی همراه است. از جمله این خطرات می‌توان به واکنش‌های آلرژیک به ماده حاجب، خونریزی و هماتوم در محل ورود کاتتر، آسیب به عروق خونی، عفونت، مشکلات کلیوی، آریتمی‌های قلبی و به ندرت، سکته مغزی یا حمله قلبی اشاره کرد. در صورت مراجعه به متخصص با تجربه مشکلی برای فرد ایجاد نخواهد شد.

نتیجه‌گیری

آنژیوگرافی یک روش تصویربرداری حیاتی در تشخیص و درمان بیماری‌های عروقی است که به پزشکان کمک می‌کند وضعیت عروق بدن بیماران را دقیق‌تر ارزیابی کرده و بهترین راهکارهای درمانی را برنامه‌ریزی کنند. اگر نیاز به تشخیص بیماری‌های عروقی دارید، مشورت با متخصص عروق و انجام آنژیوگرافی می‌تواند راه‌حل موثر و قابل اعتمادی باشد.