باطری قلب، که به طور رسمی یک دستگاه الکترونیکی پزشکی است که در درون بدن قرار داده می شود و وظیفه تنظیم ضربان قلب را بر عهده دارد. باتوجه به عملکرد بیمار و نیازهای شخصی، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد یک باطری قلب را به شما توصیه کند.
باطری قلب چیست؟
باطری قلب که تحت عنوان ضربان ساز نیز شناخته میشود یک وسیلهی کوچک است که از آریتمیهای قلبی جلوگیری مینماید. این دستگاه برای برخی از افرادی که دچار برادی کاردی و یا انواع دیگر آریتمیهای قلبی هستند توصیه میشود. بیماران مبتلا به برادی کاردی ضربان قلب کمتر از 60 بار در دقیقه دارند و این موضوع میتواند منجر به ایجاد مشکل در تامین اکسیژن و مواد مغذی برای عملکرد طبیعی بافتها شود. باطری قلب در طی یک جراحی ساده در زیر پوست و نزدیک استخوان ترقوه قرار میگیرد.
اجزای تشکیل دهنده باطری قلب چیست؟
باطری قلب معمولاُ از دو قسمت تشکیل شده است:
بخش تولید کننده پالس الکتریکی: این بخش به صورت یک جعبه فلزی و به شکل یک کامپیوتر کوچک است که با باتری کار مینماید. سیگنالهای الکتریکی که به قلب ارسال میشود توسط این قسمت کنترل میشود. این قسمت همچنین میتواند اطلاعات مربوط به فعالیت قلب را ارزیابی و ذخیره نماید تا پزشک بتواند با بررسی آنها راهکارهای درمانی مناسب را ارائه نماید.
- سیمهای هدایت کننده: این سیمها بین 1 تا 3 عدد ممکن است باشند که یک سر آن به باتری متصل است و سر دیگر آنها در یک و یا چند حفرهی قلب قرار میگیرند. سیمها، سیگنالهای الکتریکی را برای اصلاح ضربان قلب از طریق دستگاه به سمت قلب ارسال مینمایند.
باطری قلب برای چه افرادی توصیه می شود؟
باطری قلب به بیماران قلبی که دچار مشکلات زیر هستند توصیه میشود:
- بیمارانی که به صورت مزمن دچار مشکل کندی ضربان قلب هستند.
- بیماران دچار آریتمیهای نامنظم
- افرادی که دچار نارسایی قلبی هستند.
آمادگی های قبل از کاشت باطری قلب در بدن افراد
پیش از نصب باطری قلب باید چند آزمایش را انجام بدهید. متداولترین آزمایشهایی که پیش از جراحی باید انجام بدهید عبارتند از:
- الکتروکاردیوگرام
- هولتر مانیتورینگ
- اکوکاردیوگرافی
- تست ورزش
بعد از انجام آزمایشها لازم است این موارد را پیش از جراحی رعایت نمائيد:
- 8 ساعت پیش از جراحی از خوردن و آشامیدن مواد غذایی خودداری نمائید.
- داروهای تحویز شده را طبق دستورالعمل مصرف نمائید.
- دوش بگیرید و از صابون مخصوصی که پزشک به شما توصیه کرده است جهت استحمام و ضدعفونی بدن استفاده نمائید.
مراحل قرار دادن باطری قلب در بدن افراد
- ابتدا قفسهی سینه ضد عفونی میشود و یک آنژیوکت در بازوی بیمار قرار میگیرد.
- جهت بیحسی قفسهی سینه از داروهای بیحسی موضعی استفاده می شود.
- سپس جراح یک برش در زیر استخوان ترقوه ایجاد مینماید تا یک یا چند سیم در رگ اصلی زیر استخوان ترقوه وارد شود. تصاویر اشعه ایکس در حین جراحی به پزشک کمک مینماید تا سیمها و در محل مناسب قرار بگیرند. زمانی که سیمها به محل مناسب در قلب رسید و نصب شد، قسمت تولید کنندهی پالسهای الکتریکی در زیر استخوان ترقوه قرار میگیرند.
- در پایان و پیش از اینکه برش جراحی بخیه شود باطری قلبی امتحان میشود تا پزشک از نحوهی کارکرد آن اطمینان حاصل نماید.
باطریهای جدید که اندازهی آنها کوچکتر بوده و بدون سیم هستند با استفاده از یک کاتتر در محل مناسب در قلب قرار میگیرند. در این روش کاتتر از رگ کشالهی ران معمولاُ وارد میشود و به سمت محل مناسب در قلب هدایت میشود.
نحوه کار کردن باطری قلب در بدن افراد به چه صورتی است؟
باطری قلبی با ایجاد پالسهای الکتریکی موجب میشود تا قلب بتواند ریتم طبیعی خود را به دست بیاورد. ضربان ساز به صورت مرتب ضربان قلب را بررسی مینماید و در مواقعی که ضربان قلب بسیار آهسته است، مطابق با سطح فعالیتهای بدنی بیمار، ضربان قلب را تنظیم مینماید و به بیمار کمک مینماید تا زندگی فعالتری داشته باشد.
مزایای استفاده از باطری قلب
باطری قلبی میتواند عوارضی که به دلیل ضربان آهستهی قلب ایجاد میشد را برطرف نماید. مزایای عمدهی نصب باطری قلب عبارت است از:
- رفع خستگیهای مزمن
- کسب انرژی مورد نیاز جهت انجام کارهای روزمره
- برطرف کردن غش و یا سرگیجههای مزمن
- برطرف کردن مشکل تنگی نفس
- ایجاد ریتم طبیعی قلب متناسب با سطح فعالیتها
طول عمر باطری قلب چقدر است؟
باطری قلب باید هر 3 تا 6 ماه یک بار توسط متخصص قلب کنترل شود. در اکثر مواقع بررسی از راه دور نیز امکان پذیر است و نیازی به مراجعهی حضوری به مطب پزشک نیست. در واقع بیشتر دستگاهها میتوانند اطلاعات مربوط به باطری و سلامت قلب را به صورت الکترونیکی برای پزشک ارسال نمایند.
مانند هر وسیلهی الکتریکی دیگری، باتری دستگاه ضربان ساز به مرور تمام میشود، در این شرایط دستگاه باید تعویض شود. یک باتری قلب معمولاُ به مدت 5 الی 15 سال کارآیی دارد و پس از این مدت جهت تعویض آن نیاز به جراحی مجدد است. جراحیهای بعدی در مدت زمان کوتاهتری انجام میشود، همچینن دوران بهبودی پس از این جراحیها کوتاهتر است.
عوارض باطری قلب
بیماران پس از نصب باطری قلب ممکن است با عوارضی روبرو شوند که مهمترین آنها عبارت است از:
- عفونت در نزدیک قلب و در محلی که باطری قلب نصب شده است.
- تورم، کبودی و یا خونریزی در محل جراحی (این عارضه در افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده مینمایند بیشتر دیده میشود.)
- ایجاد لختههای خون در نزدیک محل نصب باطری قلب.
- آسیب به عروق خونی و یا اعصاب محل جراحی
- آسیب به ریه
- جمع شدن خون بین ریه و دیوارهی قفسهی سینه
- جابه جایی دستگاه و یا سیمها که میتواند منجر به آسیب قلبی شود.
- حملهی قلبی
- ایجاد آریتمیهای خطرناک
به طور کلی نصب باطری قلب یک جراحی کم عارضه است و عوارضی مانند سکته و یا مرگ جزء عوارض نادری هستند که در تعداد اندکی از بیماران ممکن است ایجاد شود.
نتیجه گیری
باطری قلب وسیلهای است که برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب به برخی از بیمارانی که دچار آریتمی هستند پیشنهاد میشود. نصب باطری قلب در طی یک جراحی ساده انجام میشود و دوران نقاهت آن بسیار سریع و کوتاه است. بنابراین در صورتی که توسط بهترین متخصص قلب به شما پیشنهاد استفاده از باطری قلبی را داده است برای بهبود کیفیت زندگی خود با اطمینان خاطر جهت این جراحی اقدام نمائید.