تنگی دریچه میترال یکی از مشکلات قلبی است که بیش تر در خانم ها مشاهده می شود و باعث درست باز نشدن دریچه میترال می گردد. این مشکل سبب می شود تا جریان خون در داخل محفظه اصلی که وظیفه پمپاژ قلب را به عهده دارد، به درستی وارد نشود. تنگی دریچه میترال می تواند سبب خستگی و تنگی نفس در افراد شود. اگر درباره علل این مشکل و بیماری های قلبی و روش های درمانی آن اطلاعی ندارید، توصیه ما این است که این مقاله مطالعه بفرمائید
دریچه میترال قلب چیست و چگونه عمل می کند؟
یکی از مهم ترین اعضای بدن قلب است چرا که وظیفه گردش خون در بدن را به عهده دارد. این عضو از بدن شامل چهار عضو است که عبارتند از :
- دهلیز راست
- دهلیز چپ
- بطن راست
- بطن چپ
باز و بسته شدن هر کدام از این دریچه ها سبب جریان خون از طریق قلب در یک جهت می شود.
دهلیز ها در محفظه بالایی قلب و بطن ها در محفظه پایینی قلب قرار دارند. وظیفه دهلیز ها دریافت خون و وظیفه بطن ها پمپاژ خون می باشد. دریچه میترال که بین این دو محفظه (دهلیزها و بطن ها) و در سمت چپ قلب قرار گرفته شده است. این دریچه شامل دو فلپ بافتی است که leaflets نام دارد.
نحوه کارکرد دریچه میترال به این صورت است که وقتی جریان خون از دهلیز چپ به بطن چپ می رود، leaflets بسته شده و فقط خون از بطن چپ عبور می کند و به همین ترتیب از جریان رو به عقب خون پیشگیری می نماید. در صورتی که این دریچه مشکل داشته باشد و با تنگی مواجه شده باشد، نمی تواند به طور کامل هم باز و هم بسته شود.
بیش تر بخوانید : واریس و درمان آن
تنگی دریچه میترال چه علائم و نشانه هایی دارد؟
علائم و نشانه های مربوط به تنگی دریچه میترال در ابتدا می تواند به صورت خفیف بروز داده شوند. اما ممکن است به طور ناگهانی شدیدتر شود. بعضی از علائم و نشانه های این مشکل عبارتند از :
- سردرد
- غش کردن
- سکته مغزی
- احساس سرگیجه
- لرزش و تپش قلب
- جمع شدن مایع در ریه ها
- سرفه همراه با خلط و خون
- صدای سمعی در قلب (سوفل)
- تورم و التهاب در ناحیه ساق پا
- آریتمی قلبی (ریتم نامنظم قلب)
- احساس درد و ناراحتی در ناحیه قفسه سینه
- احساس خستگی به هنگام انجام فعالیت های ورزشی و بدنی
- احساس تنگی نفس در زمان انجام فعالیت و یا در حالت دراز کش
چه عللی سبب تنگی دریچه میترال می شود؟
علل مختلفی سبب تنگی دریچه میترال می شود که در اینجا به برخی از آن ها اشاره می کنیم و به طور مختصر راجع به هر یک از آن ها توضیح می دهیم.
رسوب کلسیم
این مشکل زمانی ایجاد می شود که با بالا رفتن سن افراد، کلسیم در اطراف دریچه میترال رسوب کرده و سبب تنگی این دریچه شود.
تب روماتیسمی
اصلی ترین علت تنگی این دریچه می تواند مربوط به تب روماتیسم باشد که به عفونت استرپتوکوکی ربط دارد. این تب می تواند سبب زخم شدن دریچه میترال شود. در صورتی که این زخم به موقع درمان نشود، می توان خطرات جدی را برای قلب به همراه بیاورد.
عوامل دیگر
ممکن است نوزادان از ابتدای تولد با مشکل مادرزادی تنگی دریچه میترال دست و پنجه نرم کنند. این مشکل بسیار نادر بوده و در صورت داشتن این مشکل، در مدت زمان طولانی سبب ایجاد مشکلاتی می شود. برای درمان این مشکل، جراحی لازم است. از دیگر علل تنگی این دریچه می توان به بیماری خود ایمنی نظیر لوپوس اشاره کرد.
تنگی دریچه میترال چه عوارضی می تواند داشته باشد؟
ممکن است نوزادان از ابتدای تولد با مشکل مادرزادی تنگی دریچه میترال دست و پنجه نرم کنند. این مشکل بسیار نادر بوده و در صورت داشتن این مشکل، در مدت زمان طولانی سبب ایجاد مشکلاتی می شود. برای درمان این مشکل، جراحی لازم است. از دیگر علل تنگی این دریچه می توان به بیماری خود ایمنی نظیر لوپوس اشاره کرد.
این مشکل می تواند سبب کاهش فشار و جریان خون شود. اگر تنگی به موقع درمان نشود، می تواند عوارضی و خطراتی داشته باشد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- نارسایی قلبی
- فیبریلاسیون دهلیز
- لخته شدن خون
- بزرگ شدن قلب
- فشار بالای خون در ریه
نارسایی قلبی
در صورتی که دریچه میترال تنگ شود، می تواند با جریان خون تداخل پیدا کند. این امر سبب افزایش فشار در ریه ها و تجمع مایعات می شود. تجمع مایع در سمت راست قلب می تواند سبب تنگی دریچه میترال و نارسایی قلبی شود. همچنین این امر می تواتد در مدت زمان قابل توجهی سبب کاهش پمپاژ خون در قلب شود.
فیبریلاسیون دهلیز
دهلیز چپ ممکن است دچار آریتمی و بی نظمی در ریتم قلب شود. به این امر فیبریلاسیون دهلیز گفته می شود که در آن حفره های زیادی از قلب می توانند دچار بی نظمی شوند.
لخته شدن خون
در صورتی که فیبریلاسیون دهلیزی درمان نشود می تواند سبب مشکلاتی از قبیل لخته شدن خون در سمت چپ قلب گردد. این لخته های خون می توانند شکسته شده و دیگر نقاط بدن مانند را نیز دربر گیرند. لخته های خونی اگر سبب مسدود شدن رگ در مغز شوند، می توانند سبب سکته مغزی گردند.
بزرگ شدن قلب
در صورتی که فشار وارد شده بر اثر تنگی دریچه میترال زیاد شود، می تواند سبب بزرگ شدن دهلیز چپ شود.
فشار بالای خون در ریه
تنگی دریچه میترال سبب افزایش فشار در رگی که خون را از قلب به ریه ها می رسادند، می شود و سبب سخت کار کردن قلب و ایجاد مشکلاتی برای آن می شود.
روش های پیشگیری از تنگی دریچه میترال چیست؟
یک سری از بیماری ها می توانند سبب بروز مشکلاتی در دریچه های قلب شوند، لازم است در این مواقع حتما به توصیه های پزشک به خوبی گوش کرد و به آن ها عمل کرد. به طور مثال :
- اگر در خانواده خود سابقه بیماری های دریچه قلبی وجود داشته است، به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر دچار گلودردهای میکروبی شوید، نیاز است تا برای پیشگیری از تب روماتیسم، به توصیه های پزشک عمل کرده و درمان را کامل کنید.
- قبل از درمان تنگی دریچه، اگر دچار دل درد و یا دندان درد هستید، این موضوع را حتما با پزشک خود در میان بگذارید تا در صورت نیاز به شما آنتی بیوتیک تحویز نماید.
چه روش های درمانی برای تنگی دریچه میترال وجود دارد؟
برای درمان تنگی دریچه میترال، روش های مختلفی وجود دارد و این روش ها بسته به وضعیت قلب، شدت بیماری و نشانه های آن می تواند متفاوت باشد. به فرض اگر فردی علائم خفیفی داشته و یا هیچگونه علائمی نداشته باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. و بالعکس ممکن است افراد علائم شدیدی از این مشکل را داشته باشند که با توجه به تشخیص پزشک باید در بیمارستان برای مراقبت بیش تر و تشخیص بهتر بستری شوند.
دارو درمانی
داروهایی وجود دارند که می توانند تا حدی به درمان تنگی این دریچه کمک کنند. این داروها عبارتند از :
- بلاک کننده آنژیوتاسیون
- داروها و قرص های ضد انعقاد خون
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای شل کننده عروق قلبی
- داروهای حاوی نیترات
- بتا بلاکرها
- قرص های ادرار آور
انواع روش های جراحی
در صورتی که شرایط وخیم باشد، بنابه تشخیص پزشک ممکن است نیاز یه عمل های جراحی باشد.
- جراحی والووپلاستی
- جراحی باز
جراحی والووپلاستی
این نوع جراحی به عنوان روشی جایگزین جراحی باز قلب استفاده می شود و برای افرادی مناسب است که تنگی دریچه آن ها زیاد نیست. در این نوع جراحی با استفاده از وارد کردن یکی از رگ های پا و یک لوله باریک (الزاما رگ پا نیست ولی این رگ اغلب از ناحیه پا انتخاب می شود.) به قلب می توان یک بالون را در دریچه میترال قرار داد. این بالون منبسط شده تا بتواند دریچه قلب را باز کند و سبب بهبود جریان خون در قلب شود. این نوع جراحی به گونه ای است که حتی در صورت موفق بود عمل، نیاز به تکرار مجدد آن بعد از ماه ها و سال ها باشد.
جراحی باز
جراحی باز قلب بیش تر به منظور تعویض دریچه و یا ترمیم آن صورت می گیرد. بدین صورت که می توان دریچه قلب را با دریچه ای طبیعی و یا مصنوعی جایگزین کرد. بسته به دریچه جایگزینی که انتخاب می شود، می تواند تا سال ها و دهه ها سالم مانده و به خوبی کار کند. بعد از گذشت چند دهه ممکن است نیاز به جراحی مجدد باشد.
