بارداری دوره‌ای است که ممکن است مادر یا جنین درگیر بیماری‌های متعددی شوند. برخی از این بیماری‌ها گذرا هستند و خطری برای مادر و جنین ندارند. برخی دیگر مانند تپش قلب در بارداری، فشار خون و قند خون هشدار دهنده بود و باید پیگیری شوند. چرا که ممکن است در موارد نادری منجر به مرگ مادر شوند یا مشکلات آریتمی قلبی برای مادر به جای بگذارند. اگر در دوران بارداری حس کردید که تپش قلب دارید، بهتر است حتما با پزشک در میان بگذارید.
علت تپش قلب در بارداری
تپش قلب در بارداری ممکن است به دلایل مختلفی که برخی از آن‌ها کاملا طبیعی و برخی دیگر نیاز به بررسی دارند رخ دهد. دلیل طبیعی و نرمال این رخداد، ممکن است به خاطر تغییرات بدن در دوران بارداری باشد. سیستم قلبی عروقی در دوران بارداری ممکن است به دلیل افزایش حجم خون یا کم خونی منجر به تپش قلب در بارداری شود. تپش قلب در دوران بارداری به عوامل دیگری چون افزایش استرس، کم آبی، تغییرات هورمونی و کم خونی نیز وابسته است که در ادامه تنها سه مورد را بررسی خواهیم کرد.
افزایش حجم خون
یکی از رخدادهای طبیعی که در دوران بارداری اتفاق میفتد، افزایش حجم خون بدن مادر است. حجم خون مادر برای اینکه بدن مادر بتواند کودک را تغذیه کند و نیازهای او را برطرف کند افزایش پیدا می‌کند. میزان حجم خون در این دوران تقریبا تا 50 درصد بیش از دوران قبل از بارداری می‌شود. در این دوران رحم مادر حجم خون بیشتری دریافت می‌کند که وظیفه انتقال آن با قلب است. بنابراین، قلب به صورت نرمال باید پمپاژ بیشتری برای حجم خون اضافه شده انجام دهد. همین باعث افزایش تپش قلب مادر در دوران بارداری می‌شود.
میزان افزایش خون به رشد جنین کمک می‌کند و در سه ماه دوم میزان آن بیش از سه ماهه اول است. اما، در سه ماهه سوم حجم خون نسبت به سه ماه قبل، با حجم کمتری افزایش پیدا می‌کند. اگرچه که افزایش تپش قلب به دلیل افزایش حجم خون مادر امری طبیعی است. اما،گاهی میزان افزایش تپش قلب مادر بیش از حد نرمال تعریف شده در این دوران است. به‌طوری‌که، مادر این میزان تپش را حس می‌کند. در این شرایط با تجویز پزشک داروهای قلبی مناسب با دوران بارداری برای مادر تجویز می‌شود.
افزایش هورمون پروژسترون
تغییرات هورمونی یکی دیگر از عواملی است که در دوران بارداری در بدن مادر ایجاد می‌شود. تغییرات هورمونی می‌تواند آریتمی قلبی ایجاد کند. این هورمون‌ها که شامل هورمون پروژسترون و استروژن هستند، عملکرد سیستم قلبی عروقی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
مصرف کافئین
کافئین موجود در قهوه یا چای در بدن‌های سالم اختلال ایجاد می‌کند. حال، مصرف کافئین در دوران بارداری با توجه به تغییرات هورمونی و سایر شرایط بدن، می‌تواند تاثیر مخرب‌تری داشته باشد. کافئین در دوران بارداری ضربان قلب و فشار خون را افزایش می‌دهد و مشکلات خاصی را در این دوران برای فرد به همراه می‌آورد. بنابراین، در این دوران از مصرف کافئین بپرهیزید.
تپش قلب در بارداری چگونه بروز پیدا می کند؟
با افزایش میزان خونرسانی در رحم برای تغذیه و رشد جنین، مسئولیت قلب در پمپاژ خون بیشتر می‌شود. افزایش پمپاژ منجر به افزایش تپش قلب می‌شود. به این شیوه مادر می‌تواند میزان افزایش تپش قلبش را با علائمی چون تنفس دشوار و درد در قفسه سینه متوجه شود. تنفس غیر طبیعی در دوران بارداری یکی از علائمی است که حتما باید با پزشک معالج درباره آن مشورت کنید. در صورت تجویز داروی خاص، از آن استفاده کنید. این‌ها علائم بالینی است که مادر حس می‌کند. اما، تشخیص اصلی با پزشک است که با معاینه و بررسی‌های لازم می‌تواند تشخیص درست دهد.
تپش قلب در بارداری در چه مواردی خطرناک است؟
تپش قلب اگر به دلایل طبیعی اشاره شده در بالا اتفاق بیفتد طبیعی است. اما، حتی در حالت طبیعی اگر میزان تپش مفرط باشد، باید پیگیری شود. اما، در رابطه با خطرناک بودن تپش قلب در بارداری می‌توان گفت بین 1 تا 2 درصد ممکن است خطر مرگ مادر را به همراه داشته باشد.
- اگر سابقه بیماری قلبی دارید، حتما قبل از بارداری و در دوران بارداری به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر تنفس شما به صورت غیر عادی و سخت انجام می‌شود، حتما با متخصص مشورت کنید.
- درد در قفسه سینه و ناتوانی در صحبت کردن می‌تواند از علائم خطرناکی باشد که فورا باید به پزشک مراجعه کنید.
- چکاپ تخصصی در زمینه قلبی عروقی هم روش مفیدی در تحت کنترل نگه داشتن شرایط است.
- اگر میزان تپش قلب بالا موجب رشد نکردن جنین شود خطرناک است. چون نشان می‌دهد مواد غذایی آنطور که لازم است به جنین نمی‌رسد.
تپش قلب در دوران بارداری با چه علائمی همراه است؟
اگر در دوران بارداری علائم زیر را داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
- سرگیجه
- درد قفسه سینه به همراه تنفس سخت و شدید
- احساس سوزش در ناحیه قفسه سینه
- عرق کردن غیر عادی
- لرزش قلب
- حسی همچون فرو ریختن چیزی در قفسه سینه
- حس توقف ضربان قلب
- تنگی نفس شدید و غیر عادی
روش های مراقبتی و درمان تپش قلب در بارداری
با پیشرفت علم و اشراف بیشتر به علائم مربوط به تپش قلب در دوران بارداری، روش‌های مختلفی ارائه شده است. روش‌هایی که هر کدام به کنترل مشکلات قلبی کمک می‌کند و داروهایی تجویز می‌شود که برای جنین ضرری نداشته باشد. گاهی تنها با گام‌های ابتدایی می‌توانید میزان تپش قلب خود را کنترل کنید. گاهی به داروهای خاص نیاز دارید.
درمان علائم خفیف تپش قلب
1. در صورت انجام فعالیت خاص، آن را متوقف کردن و استراحت کنید تا شرایط شما بهتر شود.
2. اگر در حال استراحت بودید و تپش قلبتان افزایش پیدا کرد، کمی بایستید. کم کم حرکت کنید و قدم بزنید.
3. از ورزش یوگا بارداری برای کاهش استرس و کنترل کردن نفس و تپش قلب استفاده کنید.
بیش تر بخوانید => سوزش قلب
درمان علائم شدید تپش قلب و دارو درمانی
1. مصرف آدنوزین برای کنترل ضربان قلب
2. مصرف وراپامیل و قطع آریتمی
3. مصرف داروهای بتا برای کنترل آریتمی
اهمیت بررسی تپش قلب در بارداری
تپش قلب یکی از عوامل شایع در دوران بارداری است که اگر دلایل طبیعی داشته باشد خطرناک نیست. تنها با رعایت چند نکته و ورزش‌های مخصوص قابل درمان است. اما، اگر علائم آن شدید و همراه با درد و تنگی نفس شدید باشد باید به پزشک مراجعه کرد. در این زمینه بهترین متخصص قلب و عروق با مهارت و سابقه کاری بالایی که دارند می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند. در صورت نیاز دارویی ویژه قابل استفاده در دوران بارداری را برای شما برای کاهش ضربان قلب تجویز خواهند کرد.
