علم پزشکی در دهه‌های اخیر پیشرفت‌های خیره کننده‌ای در درمان بیماری های قلبی و جراحی قلب داشته است. یکی از این پیشرفت‌ها استفاده از فنر یا استنت قلبی است که موجب ادامه یافتن جریان خون در سرخرگ یا سیاهرگ مسدود شده می‌شوند، رگ‌های خونی در قلب ممکن است به دلیل وجود پلاک یا لخته‌ی خون دچار اما سوالی که ممکن است ذهن بیماران را درگیر نماید این است که عمر این فنرها چقدر می‌باشد و تا چند سال ماندگاری دارند؟گرفتگی شوند و در این موارد تنها راه درمان و نجات بیمار استفاده از فنر جهت باز کردن مسیر رگ می‌باشد. دانستن پاسخ این سوال و سوالاتی مانند عملکرد فنر و جنس فنرهای مورد استفاده در قلب از جمله مواردی است که هر بیمار پیش از جراحی باید بداند، در ادامه‌ی این مقاله به بررسی این موضوعات می‌پردازیم.
فنر قلب و کاربرد آن
سرخرگ‌های قلبی خون مملو از اکسیژن را به عضله قلب انتقال می‌دهند. با افزایش سن و برخی بیماری‌ها، پلاک‌هایی در این سرخرگ‌ها جمع می‌شوند که منجر به کاهش جریان خون در این سرخرگ‌ها می‌شود، بیماری که به دلیل این مشکل به وجود می‌آید را بیماری عروق کرونر قلب می‌نامند. در صورت عدم درمان این بیماری می‌تواند منجر به آسیب به ماهیچه‌های قلب شود و فرد را در معرض خطر حمله قلبی قرار دهد. جهت درمان از فنر یا استنت قلبی استفاده می‌شود.
پس از حمله‌ی قلبی که به دلیل انسداد رگ به دلیل لخته‌ی خونی ایجاد شده است نیز می‌توان از فنر جهت بهبود جریان خون در قلب استفاده نمود. فنرهای که در قلب استفاده می‌شود اکثراً کویل‌های قابل انبساطی هستند که از مش فلز ساخته می‌شوند.
نحوه نصب فنرها در قلب
اگر فقط یک یا دو رگ دچار گرفتگی شده باشد می‌توان از طریق آنژیوپلاستی که یک جراحی کم خطر و کم تهاجم می‌باشد فنر را در رگ قلبی قرار داد اما در مواردی که گرفتگی در بیشتر از دو رگ وجود دارد جراحی بای پس گزینه‌ی بهتری می‌باشد که جراحان ممکن است انجام آن را برای شما ضروری بدانند.
طول عمر فنر قلبی
فنرها معمولاً به صورت دائمی در قلب قرار می‌گیرند و پس از جراحی و گذاشتن آن‌ها در قلب دیگر برداشته نمی‌شوند مگر در شرایطی که منجر به بروز عارضه‌ای شوند. برخی از این عوارض عبارتند از:
- فنر به عنوان یک جسم خارجی در بدن ممکن است منجر به ایجاد پاسخ سیستم ایمنی بدن شود.
- در اطراف فنر و همچنین در دیواره‌ی داخلی عروقی که داراری فنر هستند ممکن است بافت اسکاری رشد کند
فنرها بسیار مستحکم هستند و احتمال شکستن آن‌ها بسیار پایین می‌باشد. در واقع در بسیاری مواقع جراحی دومی که باید انجام شود به دلیل ایجاد مشکل فنر اول نمی‌باشد بلکه به علت انسداد دیگری در همان رگ یا رگ‌های دیگر می‌باشد. در واقع فنر فقط می‌تواند رگی که دچار انسداد شده است را درمان نماید اما قادر به درمان بیماری که منجر به باریک شدن یا انسداد رگ شده است نمی‌شود بنابراین در صورتی که بیماری اصلی شما درمان نشود ممکن است دوباره همان رگ دچار گرفتگی و انسداد شود.
آترواسکلروز یا رسوبات پلاک منجر به باریک شدن شریان می‌شوند که ممکن است منجر به گرفتگی مجدد رگ شود بنابراین پس از جراحی اول و گذاشتن فنر در رگ‌های قلبی لازم است که سبک زندگی خود را بهبود ببخشید تا نیاز به جراحی مجدد نداشته باشید، برخی از تغییراتی که می‌توانید در سبک زندگی خود ایجاد نمائید عبارتند از:
- استفاده از یک رژیم غذایی سالم
- انجام ورزش به صورت منظم
- ترک سیگار و قلیان
- عدم مصرف الکل
- کنترل فشار خون و کلسترول
- وزن متعادل
- کنترل دیابت
- چکاپ منظم توسط پزشک متخصص قلب
- استفاده از داروهای رقیق کننده خون
بنابراین همان طور که اشاره شد فنرهایی که در قلب جایگذاری می‌شوند دائمی هستند و افرادی که نیاز به جراحی مجدد پیدا می‌کنند به دلیل مشکلات ثانویه می‌باشد که تقریباً در تمام موارد ارتباطی با فنر اول ندارد.
انواع فنرهای قلبی
در حال حاضر دو نوع فنر وجود دارد که در درمان انسداد عروق قلبی به کار برده می شود که عبارتند از :
فنر فلزی
که به صورت مشبک و از فلز ساخته شده‌اند
فنر دارویی
لوله‌های مشبکی هستند که دارو را در رگ آزاد می‌نماید تا از تشکیل بافت اسکاری و انسداد مجدد رگ جلوگیری نماید.
هر دو نوع این فنرها به صورت دائمی هستند اما بر اساس جدیدترین تحقیقات استفاده از فنرهای دارویی، احتمال انسداد مجدد رگ را کاهش می‌دهد. به یاد داشته باشید داروی موجود در فنر تنها از باریک شدن و تشکیل بافت اسکار در رگ جلوگیری می‌نماید و درمانی جهت بیماری اصلی نمی‌باشد بنابراین همان طور که اشاره شد باید جهت درمان بیماری های قلبی خود سبک زندگی خود را تغییر دهید و تحت مراقبت پزشک متخصص قرار داشته باشید.
