لرزش ناگهانی قلب، که به آن “فیبریلاسیون بطنی” یا “فیبریلاسیون دهلیزی” نیز گفته میشود، یکی از اختلالات جدی قلبی است. در این وضعیت، قلب بهطور نامنظم و ناهماهنگ کار میکند و عضله قلب به جای انقباض منظم و هماهنگ، به صورت ناقص و لرزشی متقاطع انقباض میکند.
چه عواملی سبب لرزش ناگهانی قلب می شوند؟
لرزش ناگهانی قلب ممکن است به علت عوامل مختلفی رخ دهد. برای درک بهتر علت این اختلال، میتوانیم به طور جداگانه به هر یک از این عوامل بپردازیم :
لرزش عضلات قلب
در ناحیه قدامی و خلفی قفسه سینه، عضلات مختلفی وجود دارند. عضلات بین دندهای از جمله عضلات اصلی در ناحیه قدامی قفسه سینه هستند. همانند سایر عضلات بدن، این عضلات نیز ممکن است به علت اسپاسم، کشش یا کوفتگی لرزشی در قلب ایجاد کنند.
مشکل معده و دستگاه گوارش
اغلب درد و ناراحتی در دستگاه گوارش علائمی دیگر به جز لرزش قلب دارد. با این حال، در برخی موارد مانند زخم معده یا عدم جذب، میتواند باعث احساس لرزش در قفسه سینه شود. همچنین، برخی افراد میتوانند احساس ناخوشایندی لرزش قلب را ناشی از برگشت اسید معده به مری (رفلاکس) درکنار داشته باشند.
اسپاسم پرده پلور یا جنب
پرده پلور که در اطراف ریهها قرار دارد، در تمام افراد وجود دارد. اسپاسم این پرده میتواند منجر به درد موضعی در ناحیه قفسه سینه شود و همچنین باعث احساس لرزش قلب گردد. این نوع لرزش یا درد قفسه سینه در افراد مصرف کننده دخانیات بیشتر مشاهده میشود.
بیماری های ریوی
برخی از بیماریهای ریه میتوانند باعث ایجاد احساس لرزش در قفسه سینه شوند. بهعنوان مثال، عفونتهای موضعی در ریهها با تحریک پرده پلور یا عضلات مجاور میتوانند درد یا لرزش در قفسه سینه را ایجاد کنند. همچنین، در افرادی که دخانیات مصرف میکنند، این شکایات مربوط به ریهها یا پرده جنب رایجتر هستند.
بنابراین، علت لرزش ناگهانی قلب ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند لرزش عضلات، مشکلات گوارشی، اسپاسم پرده پلور یا جنب و بیماریهای ریوی باشد. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مراجرحلیات مربوط به هر یک از این عوامل بسیار مهم است.
روشهای تشخیص لرزش ناگهانی قلب
روشهای تشخیص لرزش ناگهانی قلب به عوامل و علل مربوطه بستگی دارد. در ادامه، به برخی از روشهای معمول تشخیص آن میپردازیم:
چکاپ و معاینه پزشکی: پزشک معالج با مصاحبه جامعی با بیمار به دنبال اطلاعات درباره علائم، سابقه پزشکی و عوامل تحریککننده میگردد.
اندازهگیری ضربان قلب: اندازهگیری ضربان قلب برای بررسی ضربان نامنظم، نامتناسب یا ناگهانی میتواند مفید باشد.
الکتروکاردیوگرافی (ECG): از الکتروکاردیوگرافی قلب برای ثبت فعالیت برقی قلب و تشخیص نامنظمیهای ضربان قلب استفاده میشود.
آزمایش خون: انجام آزمایش خون میتواند به دنبال شاخصهایی مانند سطح الکترولیتها، آنزیمهای قلبی و غیره بگردد.
آزمایشهای تصویربرداری: از جمله آنها میتوان به آنژیوگرافی، اکوکاردیوگرافی و تصویربرداری هولتر (همونیتور قلبی 24 ساعته) اشاره کرد.
روش های درمانی لرزش ناگهانی قلب
انواع روش های درمانی لرزش ناگهانی قلب قبل از حادتر شدن وضعیت، به شرج زیر است :
مصرف انواع داروها
استفاده از داروها میتواند برای کنترل ضربان قلب، کاهش التهاب و کنترل علائم مربوطه مفید باشد.
تغییر در سبک زندگی
تغییر در عادات غذایی، افزایش فعالیت بدنی، کاهش استرس و اجتناب از عوامل تحریککننده میتواند در بهبود وضعیت قلبی موثر باشد.
روشهای تحریکی برای کنترل ضربان قلب
اگر لرزش ناگهانی قلب ناشی از ضربان نامتناسب یا نامنظم قلب باشد، روشهای تحریکی مانند استفاده از دستگاههای تحریکی قلب (مثل پیسمیکر) یا فیبریلاسیون قلب (جراحی جریان برق در قلب) ممکن است لازم باشد.
مهم است که با پزشک خود درباره علائم و تجربیات خود صحبت کنید تا بتواند تشخیص صحیح برای شما بگذارد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند. همچنین، در صورتی که لرزش ناگهانی قلب با علائم شدید همراه باشد یا به صورت اضطراری ظاهر شود، باید به صورت فوری به تیم پزشکی مراجعه کنید.
آیا لرزش ناگهانی قلب ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت که بله، لرزش ناگهانی قلب ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. این وضعیت به عوامل و علل مختلف بستگی دارد. در ادامه به برخی از مواردی که ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند، اشاره خواهیم کرد :
فیبریلاسیون بطنی
این یک نوع نامنظمی شدید ضربان قلب است که میتواند به لرزش ناگهانی قلب منجر شود. در صورتی که داروها و سایر روشهای درمانی نتیجه مطلوبی ندهند، ممکن است نیاز به عمل جراحی فیبریلاسیون بطنی (جراحی جریان برق در بطن قلب) باشد.
سندرم ولف-پارکینسون-وایت
این یک بیماری ژنتیکی است که ممکن است با لرزش ناگهانی قلب همراه باشد. در برخی از موارد، جراحی تزریق یا تعویض دستگاه تحریکی قلب (مانند پیسمیکر) میتواند در بهبود وضعیت کمک کند.
بلوک قلبی
در بعضی از حالتها، وقتی ایجاد و انتقال سیگنالهای الکتریکی قلب با مشکل مواجه میشود و بلوک قلبی اتفاق می افتد، لرزش ناگهانی قلب ایجاد میشود. در برخی از موارد، جراحی برای تعویض تمام یا بخشی از سیستم تحریکی قلب (مانند تعویض گره سینهای) لازم است.
تشنج های قلبی
در برخی از موارد، وقتی به علت تشنجهای قلبی لرزش ناگهانی قلب رخ میدهد، جراحی برای برطرف کردن علت تشنج، مانند تعویض صمام قلب، الزامی است.
تومورهای قلبی
تومورهای خوشخیم یا خبیث در قلب میتوانند باعث لرزش ناگهانی قلب شوند. در برخی از موارد، جراحی برای برداشت تومور یا تسکین عوارض آن لازم است.
در هر صورت، نیاز به عمل جراحی برای درمان لرزش ناگهانی قلب بستگی به تشخیص و شدت وضعیت شما دارد. پزشک معالج شما پس از ارزیابی دقیق و تشخیص صحیح، تصمیم مناسب را برای شما خواهد گرفت و در صورت لزوم به شما راهنمایی میکند.