شاید بسیاری از ما درباره تاثیر نمک بر روی بیماران قلبی و مضرات آن شنیده باشیم. اما اینکه چرا نمک می تواند برای این بیماران مضر باشد را ممکن است بسیاری از ما به آن آگاهی نداشته باشیم. نمک خوراکی که دارای نام شیمیایی سدیم کلرید می باشد یکی از انواع مواد معدنی است که بدن برای انجام اعمال و متابولیسم های خود به آن احتیاج دارد. در واقع قسمت سدیم این ترکیب شیمیایی در صورت مصرف بیش از حد می تواند مضر باشد. این ماده همچنین در عملکرد درست اعصاب و تعادل در مایعات بدن نیز لازم و ضروری است. اما نکته مهم در اینجا، ظرفیت بدن برای پذیرش سدیم و در واقع ایجاد تعادل در مایعات است، همه ما می دانیم که فشار خون بالا یکی از عوامل صلی بروز حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی قلبی می باشد. در ادامه به چگونگی تاثیر نمک بر روی بیماران قلبی و همچنین روش های جلوگیری از مصرف بیش از حد سدیم گفته شده است.
غذاهای فرآوری شده منبع اصلی نمک در رژیم غذایی
گرچه عوامل اصلی مصرف سدیم در رژیم غذایی به نوع فرهنگ و عادات غذایی یک جمعیت بستگی دارد. اما امروزه افزایش مصرف غذاهای فرآوری شده و تغییر سبک زندگی الگوی غذایی افراد را به طور کل دچار اختلال می کند.
غذاهای فرآوری شده به علت دسترسی سریع و مقرون به صرفه تر بودن بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. مردم در سراسر جهان بیشتر از غذاهای کم انرژی و غنی از چربی های اشباع، چربی های ترانس، قندها و نمک استفاده می کنند.
نمک منبع اصلی سدیم است و مصرف بیش از حد این ماده همراه با افزایش فشار خون، بیماری های قلبی و همچنین سکته مغزی می باشد. به منظور عدم بروز چنین مشکلاتی می بایست از سبزیجات، میوه و فیبر های غذایی (مانند غلات سبوس دار) که جزء اجرای اصلی یک رژیم غذایی سالم هستند می بایست استفاده کرد.
چرا که میوه ها و سبزیجات منبع غنی از پتاسیم هستند همین موضوع در کاهش فشار خون نقش بسیار مهمی دارد. باید به این نکته اشاره کنیم که مصرف غذاهای آماده مانند بیکن، ژامبون و… چون حاوی مقدار زیادی نمک هستند رو افزایش است.
سدیم چگونه بر سلامتی شما تاثیر می گذارد؟
هنگامی که غلظت یک ماده یا یون در محیط افزایش پیدا کند، بنا به قانون اسمزی و انتشار آب، مولکول ها از محلی که تراکم آن زیاد است به محلی که تراکم آب کمتر است منتشر می شوند. هنگامی که فرد در اثر مصرف زیاد نمک، سدیم بیشتری را دریافت کند، این سدیم وارد جریان خون شده و غلظت سدیم در خون افزایش می دهد، بنابراین طبق پدیده اسمز و انتشار، بدن برای جبران این افزایش غلظت، آب را به داخل رگ های خونی می کشد.
این کار موجب افزایش کل خون در رگ ها شده و ایجاد فشار خون می گردد. افزایش حجم مایعات و خون در رگها آسیب های زیادی را به دنبال دارد. مثل این است که فشار آب خروجی از یک شیلنگ باریک را افزایش دهیم. در این حالت آب با فشار زیاد در شیلنگ حرکت کرده و خارج می شود.
هنگامی که در رگ ها مایعات و خون با فشار زیاد در حال حرکت باشند، ممکن است به دیواره رگ ها آسیب وارد شود. اگر برای دیواره رگ چنین مشکلی ایجاد شود، ممکن است پلاک های را ایجاد کرده که جریان عبور خون را مسدود و منجر به بروز نارسایی قلبی و سکته قلبی شود. همچنین زمانی که سرعت عبور مولکول های قرمز خون افزایش پیدا کند، مولکول های خون نیز ممکن است دچار آسیب شوند و میزان اکسیژن را کاهش دهد.
چگونگی تاثیر نمک بر روی بیماران قلبی
در پاراگراف قبلی به بررسی اثرات نمک بر سیستم گردش خون و رگ ها اشاره شد اما تاثیر نمک بر روی بیماران قلبی چگونه خواهد بود؟
هنگامی که حجم خون ورودی به قلب افزایش یابد قلب برای پمپاژ به نیروی بیشتری نیاز دارد. درنتیجه با گذشت زمان ممکن است عضلات قلب خسته و کارایی آن کاهش یابد. در واقع فشار اضافی ایجاد شده قلب را مجبور می کند که بیشتر کار کرده و انرژی بیشتری را نیز مصرف کند.
حال اگر فردی دارای نارسایی قلب یا هرگونه مشکل قلبی باشد، این فشارخون ایجاد شده می تواند اوضاع را وخیم تر کند و سلامتی بیمار را به خطر بیاندازد. بسیاری از پزشکان فشار خون را قاتل خاموش می نامند. زیرا در اثر زمان و طولانی مدت تاثیرات سویی بر کارکرد قلب و سیستم گردش خون بر جای می گذارد در حالی که هیچگونه علائم و نشانه ای ندارد. در نهایت می توان گفت بیشتر بیماری های قلبی در نتیجه افزایش فشار خون می باشند.
کاهش سدیم یکی از راه های جلوگیری از بروز بیماری های قلبی
تقریباً همه کسانی که فشار خون دارند باید رژیم کم سدیم داشته باشند. این بدان معنی است که سدیم روزانه در بالاترین سطح 2300 میلی گرم باشد. چرا که کاهش فشار خون راهی مهم برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی است. پزشکان توصیه می کنند افراد مبتلا به نارسایی قلبی نیز از رژیم کم سدیم استفاده کنند.
با توجه به تاثیر نمک بر روی بیماران قلبی، این ماده معدنی می تواند باعث جمع شدن مایعات در اطراف قلب و ریه ها شده و کار قلب را سخت تر کند. برخی از داده ها حاکی از آن است که سطح بسیار پایین سدیم ممکن است منجر به نتایج بهتری در افراد مبتلا به نارسایی قلبی شود ، بنابراین در مورد مصرف سدیم حتما با متخصص قلب مشورت کنید.
نکته دیگر در مورد مصرف نمک این است که تمام نمکی که مصرف می شود باید غنی شده با ید باشد، که برای رشد سالم مغز در جنین و کودک خردسال و به طور کلی عملکرد ذهنی افراد ضروری است. پرهیز از غذاهای و فرآورده های گوشتی آماده نیز به کاهش مصرف سدیم کمک شایانی می کند.
