تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی عارضه ای است که برای برخی از بیمارانی که ملزم به روش درمان و باز کردن عروق از طریق آنژیوپلاستی هستند احتمال بازگشت دارد. افرادی که برای درمان بیماری عروق کرونر تحت آنژیوپلاستی و استنت گذاری قرار می گیرند ممکن است دچار تنگی مجدد درون استنت شوند. بافت اسکار زیر استنت تشکیل می شود و باعث می شود که شریان کرونری که قبلا باز شده است دوباره باریک شود. برای رفع مشکل به یک جراحی دیگری برای آنژیوپلاستی یا جراحی بای پس قلب نیاز دارید.
آنژیوپلاستی اغلب با قرار دادن استنت دنبال می شود، روشی که در آن استنت در شریان و عروق قرار می گیرد تا به باز نگه داشتن آن کمک کند. استنت ها می توانند به کاهش بروز تنگی مجدد کمک کنند. در مقاله حاضر قصد داریم به چگونگی و علل عوامل تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی که در برخی از بیماران رخ می دهد بپردازیم.
چه عللی سبب تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی می شود؟
هنگامی که افراد برای درمان تنگی عروق آنژیوپلاستی انجام می دهند، خطر مسدود شدن مجدد شریان و تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی وجود دارد. این حالت در برخی از افراد معمولاً در عرض شش ماه پس از عمل اولیه برای رفع انسداد شریان یا شریان های آسیب دیده رخ می دهد.
تنگی مجدد معمولا در پاسخ به آسیب بافتی پس از آنژیوپلاستی رخ می دهد. به عبارت دیگر، مانند بافت اسکار است که بعد از جراحی سعی می کند داخل شریان را ترمیم کند. روندی که بعد از آنژیوپلاستی با استنت قلبی اتفاق می افتد با روندی که بعد از آنژیو پلاستی بدون استنت رخ می دهد متفاوت است، اما اثرات تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی یکسان است.
به عنوان مثال، زمانی که استنت در حین عمل آنژیوپلاستی با بالون قرار می گیرد، میزان بروز تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی حدود 25 درصد امکان و احتمال بازگشت خواهد داشت که البته توجه داشته باشید که این بازگشت بدون قرار دادن استنت، حدود 40 درصد خواهد بود. هنگامی که پس از قرار دادن استنت، تنگی مجدد رخ می دهد، به آن تنگی مجدد عروق گفته می شود.
تنگی مجدد درون استنت (ISR)
علیرغم ظهور استنت های دارویی (DES) و طراحی بهبود یافته استنت، تنگی مجدد درون استنت (ISR) همچنان یک مشکل چالش برانگیز است. گزینه های موجود در حال حاضر برای درمان ISR عبارتند از آنژیوپلاستی به تنهایی، استنت گذاری مجدد با DES یا بالون های پوشش داده شده با دارو.
اگرچه استفاده از استنت های عروق کرونر باعث بهبود چشمگیر نتایج بالینی و رویه ای بیماران شد، نتیجه طولانی مدت کاشت استنت به طور قابل توجهی به دلیل خطر ایجاد تنگی مجدد درون استنت (ISR) در طول زمان محدود می شود. ISR که در حال حاضر به‌عنوان تنگی بیش از 50 درصد قسمتی که قبلاً استنت شده است، در 30 درصد از بیمارانی که استنت‌های فلزی برهنه (BMS) دریافت می‌کنند، رخ می‌دهد. نرخ ISR در بیماران تحت درمان با DES تا 10% است.درمان بیماران مبتلا به ISR همچنان یک چالش باقی مانده است و گزینه های موجود در حال حاضر شامل آنژیوپلاستی به تنهایی، استنت گذاری مجدد با DES یا بالون های پوشش داده شده با دارو (DCB) است. برای مدیریت بیماران مبتلا به تنگی مجدد استنت ISR نیاز دارد به نظر پزشک برای ادامه معالجه و یا جراحی مجدد اعتماد کند.
علائم تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی
اگرچه استفاده از استنت و روش آنژیوپلاستی سعی داشته گرفتگی و تنگی عروق را در همان جراحی اول کاهش دهد اما گاه شاید مشکل گرفتگی بطور کامل برطرف نشده باشد. در صورتی که عروق مجدد دچار تنگی شود و شرایطی آنژیوی دوباره را برای بیمار ایجاد نماید مجددا لازم است همان روش درمانی تکرار شود. یعنی در همان ناحیه ای که در ابتدا دچار گرفتگی بوده استنت دوم قرار بگیرد.اگر بیمار مجددا پس از استند دوم دچار گرفتگی و تنگی عروق بعد از آنژیوپلاستی شود پزشک مجبور است از روش جراحی بای پس کرونر استفاده نماید. البته این اتفاق بسیار نادر بوده و شاید درصد بسیار کمی از بیماران باشند که پس از دوبار آنژیوپلاستی مجددا دچار گرفتگی عروق گردند.
با پیشرفت فناوری استنت، مشکل تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی در بسیاری از بیماران بیشتر خود را نمود و بروز داده است.. با این حال، استفاده از استنت های مدرن، از جمله مشکلاتی است که برای مراقبت از بیماری عروق کرونر، ترومبوز استنت، ممکن است بوجود بیاید.
راه های تشخیص تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی
تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی غالبا در یک ویزیت بعدی توسط پزشک معالج پس از جراحی مشاهده می شود. هر گونه علائمی که پس از عمل قلبی ایجاد می شود باید فورا گزارش شود. اگر آنژیوپلاستی یا هر گونه جراحی قلب انجام داده‌اید و علائمی دارید، پزشک احتمالاً آزمایش‌هایی را تجویز می‌کند تا بفهمد چه اتفاقی در حال رخ دادن است. آزمایش هایی مانند تست استرس می تواند به پزشک کمک کند تا ارزیابی کند که آیا دچار تنگی مجدد شده اید یا اینکه انسداد شریان و مسدود شدن عروق دیگری دارید.
راه های درمان تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی
اگر پس از انجام آنژیوپلاستی، تنگی مجدد در عروق رخ دهد، قطعا طبق نظر پزشک به درمان مجدد نیاز خواهید داشت. اما مانند درمان سایر بیماری های قلبی، بسته به درجه تنگی، علائم و سلامت کلی هر بیمار متفاوت است. در این صورت پزشک برای هر بیمار ممکن است دارو یا روش جدیدی را برای درمان تجویز نماید. لذا لازم است در صورت احساس درد و ناراحتی در قفسه سینه موضوع را جدی گرفته و با پزشک در میان گذاشته شود.
در صورت بروز تنگی مجدد عروق بعد از آنژیوپلاستی، چندین گزینه درمانی وجود دارد. ممکن است بیمار به آنژیوپلاستی دیگری یا پیوند بای پس عروق کرونر (CABG) نیاز داشته باشید. و یا به تشخیص پزشک معالج، بیمار نیازمند براکی تراپی و انجام اشعه داخل عروقی باشد. در روش درمانی براکی تراپی، پزشک نوعی پرتو را مستقیماً به داخل شریان برای حدود ده دقیقه ارسال می کند. این پرتو درمانی به منظور مهار رشد بافت آینده در داخل شریان است و با موفقیت از تنگی مجدد جلوگیری مینماید. برخی از متخصصان براکی تراپی کرونری را پیشنهاد می کنند.
