تاثیر کم خوابی بر قلب میتواند منجر به حمله قلبی و حتی نارسایی قلبی شود. فردی که خوابیده است، تمام اجزای بدن به خصوص سیستم مغزی و قلبی وی در حال استراحت هستند. قلب در این حالت نیاز به کاهش ضربان قلب دارد تا اکسیژن را از مغز به قلب برساند. طولانی شدن مدت زمان بی خوابی علاوه بر بیماری های قلبی، منجر به بروز بیماری های دیگر نیز می شود.
آیا بیخوابی یا کم خوابی به قلب آسیب می‌رساند؟
کم خوابی یا بیخوابی میتواند تاثیر نامطلوبی روی کل سیستم بدن انسان، به خصوص بر روی قلب و عروق، داشته باشد. اثر کم خوابی بر قلب برای افرادی که تنها دو تا سه شب کم خوابی را تجربه می‌کنند، به مراتب کمتر از افرادی است که این مشکل را شبانه‌روز تجربه می‌کنند. در طول خواب، قلب در حال استراحت بوده و ضربان را کنترل می‌کند. همان‌طور که گفته شد، ضربان، نبض قلب و فشار خون کاهش مییابد.
در صورتی که مدت زمان خواب کم باشد، فرد در معرض افزایش فشار خون، سکته یا حمله قلبی قرار می‌گیرد. اما با داشتن مدت زمان خواب مناسب و کیفیت خواب بالا و رسیدن به خواب عمیق میتواند خطر ابتلا به این مشکلات را کاهش دهد. مشکلات کم خوابی و یا بی خوابی ارتباط مستقیمی با عواملی همچون استرس، رژیم غذایی نامناسب و کم‌تحرکی دارد. این عوامل می‌توانند به صورت مستقیم تاثیر منفی بر روی قلب و عروق داشته باشند.
کم خوابی چه تاثیری بر روی قلب دارد؟
برای بررسی کیفیت خواب و تاثیر خواب بر روی سلامت خواب، متخصص قلب و عروق به معاینه و بررسی کیفیت خواب می پردازد. عواملی نظیر فشار کاری، استرس و اضطراب، فشارهای زندگی و غیره می‌توانند بر کم خوابی یا بیخوابی در افراد تأثیرگذار باشند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین تأثیرات کم خوابی یا بیخوابی بر قلب اشاره خواهیم کرد :
بیماری عروق کرونر قلب
یکی از علل اصلی مرگ و میر در بیماران قلبی، مربوط به گرفتگی رگ‌های کرونر قلب است. در صورت تجمع پلاک‌ها یا چربی‌ها در شریان‌های کرونر، انتقال خون و اکسیژن محدود می شود. تأثیر کم خوابی بر قلب میتواند بر تشدید پلاکت‌ها و چربی‌ها تأثیرگذار باشد. کم خوابی باعث افزایش فشار خون به طور طبیعی شده و انتقال بیش از حد خون و اکسیژن در رگ‌های کرونر را تسریع می‌کند. شب بیداری، بیخوابی، خروپف کردن و کم خوابی می‌توانند باعث افزایش خطر بروز انواع بیماری‌های قلبی شوند.
نارسایی قلبی با کم‌خوابی
نارسایی قلبی رخ می‌دهد زمانی که قلب نتواند به خوبی خون را پمپاژ کند. افرادی که در طول روز کمتر از هفت ساعت استراحت و خواب دارند، ممکن است به نارسایی احتقانی قلب زودتر و با سرعت بیش‌تری دچار شوند. در خواب آرام و راحت، اکسیژن به قلب بهتر منتقل میشود و پمپاژ خون بهبود مییابد. اما در افرادی که به کم خواب یا بیخوابی دچار هستند، انتقال اکسیژن به قلب به صورت کافی صورت نمی‌گیرد. به همین دلیل، خطر ابتلا به نارسایی قلبی افزایش مییابد.
حمله قلبی
نیمی از حملات قلبی بر اثر کم خوابی اتفاق می افتد. کم خوابی یا شب بیداری میتواند مانع از استراحت مغز و عضلات قلبی شود. این موضوع باعث کاهش استراحت عضله های قلبی، کاهش انتقال اکسیژن و خون، و سخت شدن پمپاژ خون میشود. افزایش فشار خون و تپش قلب ممکن است ناشی از حمله قلبی باشد.
آریتمی قلبی
افرادی که کمتر از هفت ساعت در شب می خوابند، ممکن است به راحتی افزایش ضربان قلب شدید را تجربه کنند. به طور معمول، تأثیر کم خوابی بر قلب در حدود 20 درصد موارد به آریتمی قلبی و افزایش ضربان قلب منجر میشود. آریتمی هایی مانند فیبریلاسیون دهلیزی و برادیکاردی معمولا به دلیل کم خوابی و بیخوابی رخ می‌دهند.
انواع اختلالات خواب تاثیر گذار بر روی قلب
تأثیر اختلالات خواب بر قلب و عروق به صورت زیر است :
آپنه خواب
آپنه خواب، که شایع‌ترین نوع اختلال خواب است، میتواند به صورت انسدادی یا مرکزی رخ دهد و تأثیر قابل توجهی بر خواب و قلب دارد. افراد مبتلا به آپنه خواب به ویژه آپنه خواب از نوع مرکزی، با افزایش بیش‌تری از مشکلات نارسایی قلبی روبرو می‌شوند. این وضعیت میتواند منجر به قطع و یا ایست تنفسی در حین خواب شود و همین سبب کاهش زمان خواب و حتی بروز بیخوابی شود.
بیخوابی مزمن
بیخوابی مزمن به مشکلی اشاره دارد که فرد مبتلا به آن بیش از دو ماه در شب‌ها مشکل خواب دارد. این وضعیت نه تنها به علت تغییر در الگوی خواب و بیداری، بلکه به علت عوامل زمینه‌ای مانند استرس، اضطراب، مصرف داروها و دیگر بیماری‌ها نیز رخ می‌دهد. بیخوابی مزمن تأثیر قابل توجهی بر قلب دارد و میتواند عوارضی مانند نارسایی قلبی و افزایش فشار خون ایجاد کند.
به طور کلی، اختلالات خواب می‌توانند عاملی مهم در بروز بیماری‌های قلبی و عروقی باشند، و بنابراین توجه به بهبود کیفیت خواب و رفع این اختلالات میتواند در پیشگیری و مدیریت این بیماری‌ها مؤثر باشد.
اختلال دوره ای حرکت اندام (PLMD)
اختلال دوره‌ای حرکت اندام (PLMD) نیز یک اختلال خوابی است که در آن، افراد مبتلا به سندرم پای بی‌قرار، به طور ناگهانی در حالت خواب، دست یا پاهایشان به طور ناخواسته تکان می‌خورد. این عامل باعث اختلال در خواب آنان میشود. خود این اختلال باعث کاهش مدت زمان خواب یا بروز بیخوابی میشود و این کاهش خواب بر روی قلب تأثیر می‌گذارد. حتی ممکن است باعث بروز مشکلاتی مانند انسداد عروق قلبی و کاهش تدریجی تنفس به قلب شود.
سوالات متداول
بیخوابی میتواند به گرفتگی عروق قلبی منجر شود. در شرایطی که بیشترین نیاز بدن به استراحت و بازسازی در طول خواب برآورده نشود، فشار خون ممکن است افزایش یابد و عروق قلبی تنگ شوند. این ممکن است باعث ایجاد درد قفسه سینه (آنژین صدری) یا حتی بروز حمله قلبی شود.
کم خوابی میتواند منجر به کاهش تنفس به قلب شود. خواب ناکافی ممکن است باعث کاهش تأمین اکسیژن به عضلات قلبی شود و باعث کاهش عملکرد آن می گردد. این مساله میتواند به مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی، ضعف عضله قلب و افزایش خطر بروز ریتمهای نامنظم قلبی یا همان آریتمی قلبی منجر شود.
استراحت کافی و خواب به موقع میتواند بهبود سلامت قلب را تسهیل کند. خواب کافی و کیفیت بالا سبب بهبود سلامت قلب میشود. در نتیجه، فشار خون کاهش مییابد، و ضربان قلب تنظیم میشود و ریتم نامنظم قلبی کاهش مییابد. به طور کلی، رعایت خواب مناسب و استراحت کافی از اهمیت بالایی برای حفظ سلامت قلب است.
