کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک و روش های تشخیص و درمان

یکی از بیماری های پیچیده قلبی که بر روی عضلات قلب اثر منفی می گذارد و سبب بزرگ شدن و ضخیم شدن هایپرتروفی و یا عضله قلبی و به خصوص قسمت تحتانی و بطن چپ قلب می شود، کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک است. یکی از عارضه هایی که در اثر این بیماری ایجاد می شود، نارسایی دریچه میترال و تغییر ساختار سلول های این عضو است. میوکارد یا همان ضخیم شدن عضله قلبی معمولا در سپتوم اتفاق می افتد. در واقع سپتوم دیواره عضلانی است که قسمت چپ و راست قلب را از همدیگر متمایز می کند. با بزرگ شدن و ضخیم شدن بطن ها و قسمت های تحتانی قلب، مشکلاتی ایجاد می شود که این مشکلات می تواند شامل باریک و مسدود شدن رگ ها و کاهش جریان خون از بطن چپ به آئورت باشد. کلیه این شرایط را انسداد مجرای خروجی می گویند. به منظور اینکه جلوی این تنگ شدن و انسدادگرفته شود، بزن ها سخت تر از همیشه کار می کنند تا پمپاژ بیش تری انجام دهند. به این شرایط، کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک انسداد گفته می شود. این بیماری می تواند سبب نازک شدن بخش های مختلف ماهیچه های قلب به ویژه ماهیچه اوکس و بطن راست و چپ شود.

در خصوص نارسیایی قلبی باید گفت که در فرد نشانه هایی ظاهر می شود که به شرح زیر است :

درد قفسه سینه

در صورتی که فرد هنگام انجام فعالیت های بدنی و یا ورزش کردن بر روی قفسه سینه خود احساس درد و فشار نماید، می تواند حاکی از بروز مشکل باشد. حال اگر این وضعیت نیز در حالت استراحت کردن و پس از خوردن غدا نیز اتفاق بیفتد، وضعیت را وخیم تر می کند و می تواند نشان از نارسایی قلبی باشد، البته برای اطمینان باید به یک متخصص قلب خوب مراجعه نمود.

تپش قلب

آریتمی قلبی و یا ضربان غیرطبیعی قلب همانند تاکی کاردی بطنی و یا فیبریلاسیون دهلیزی است. معمولا 25 درصد از افرادی که به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک دچار هستند، دچار فیبریلاسیون دهلیزی می شوند. همین امر می تواند سبب نارسایی قلبی و لختگی خون شوند.

سنکوپ

احتمال اینکه بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک، دچار سنکوپ شوند، زیاد است. سنکوپ در افراد مبتلا به این بیماری می تواند سبب ضربان غیرمنظم قلب و عکس العمل های آنرمال رگ های خونی در هنگام ورزش کردن و یا حتی در حالت عادی شوند.

احساس تنگی نفس و خفگی

احساس تنگی و خفگی در بزرگسالانی که مبتلا به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک هستند بیش تر مشاهده می شود و معمولا همراه با نشانه هایی همچون احساس فشار بر روی ریه ها و دهلیز چپ همراه است.

برای تشخیص این بیماری باید کارهای زیر انجام شود :

• بررسی پرونده پزشکی بیماران
• معاینات بالینی
• آزمایش های پزشکی

بررسی پرونده پزشکی بیماران

پزشک متخصص در خصوص سابقه بیماری در خود شخص و افراد خانواده او سوالاتی خواهد پرسید که در این مواقع باید فرد با دقت و صداقت به پرسش ها پاسخ دهد.

معاینات بالینی

پزشک با استفاده از معایناتی ساده همچون گوش دادن به صدای ضربان قلب و طریقه نفس کشیدن می تواند تشخیص دهد که آیا فرد دچار انسداد رگ و بیماری کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک شده است یا خیر.

آزمایش های پزشکی

یکی از رایج ترین آزمایش های که برای تشخیص بیماری قلبی به کار می رود، اکوکاردیوگرام قلبی است که در تشخیص کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک نیز کاربرد دارد. با این آزمایش ضخیم شدن دیواره های قلبی مشخص می شود. آزمایش های نظیر آزمایش خون، الکتروکاردیوگرام، اشعه ایکس از سینه، تست ورزش، کاتتریزاسیون قلبی و ام آر آی نیز انجام می شود.

پس از اینکه این بیماری (Hypertrophic cardiomyopathy) با روش های ذکر شده تشخیص داده شد، با هدف بهبودی و کنترل علائم آن و همچنین پیشگیری از عارضه هایی که ممکن است در اثر آن پیش بیاید، باید درمان شروع شود.

برای درمان این بیماری می توان از روش های زیر بهره برد :

دارو درمانی

برای شل کردن ماهیچه های قلب و پمپاژ بهتر آن از داروهای مسدود کننده بتا و کانال کلسیم باید استفاده شود، اما برای آریتمی قلبی دیگر نمی توان از این داروها استفاده کرد و به جای آن باید از داروهای دیگری استفاده نمود. هنگام بروز بیماری کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک نباید از نیترات استفاده شود، چرا که این داروها می توانند سبب کاهش فشار خون و افزایش نیروی انقباض قلب شوند. آنتی بیوتیک نیز برای کاهش خطر آندوکاردیت عفونی به کار برده می شود.

فرسایش اتانول

در این روسکه فرسایش سپتال نیز نام دارد، کاتتری بالونی وارد رگ می شود، و به دلیل اینکه ماده ای کنتراست تزریق می شود، دیواره سپتال ضخیم می شود. این کار برای این انجام می شود که شریان کرونر که سبب تامین جریان خون در قسمت بالایی سپتوم می شود، مشخص شود. با تزریق الکلی خاص از طریق کاتتر، همه چیز از جمله سپت.م به حالت عادی خود باز می گردد و سبب گسترده شدن مسیر جریان خون می گردد.

سپتال میکتومی

با استفاده از جراحی سپتال میکتومی، جراح دیواره سپتال را برمیدارد تا سبب گشاد شدن مسیر خون از بطن چپ به آئورت شود. میکتومی هنگامی صورت می گیرد که دارو درمانی برای درمان کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک مفید واقع نشده باشد.

کاردیوورتر- دفیبریلاتور قابل کاشت (ICD) :

این روش معمولا به افرادی که در معرض خطر مرگ ناگهانی به واسطه آریتمی هستند توصیه می شود.کاردیوورتر- دفیبریلاتور قابل کاشت نوعی وسیله کوچک است که برای کنترل ریتم قلب و تشخیص ضربان غیر طبیعی مورد استفاده قرار می گیرد.کاردیوورتر- دفیبریلاتور قابل کاشت زیر پوست قرار میگیرد و به وسیله سیم به قلب متصل می شود.

در صورتی که این وسیله ریتم سریع و غیر طبیعی را تشخیص دهد به عضله قلب یک شوک قوی را وارد می کند تا دوباره ضربان قلب به حالت طبیعی خود بازگردد.

مدیریت کاردیومیوپاتی با تغییر سبک زندگی:

با رعایت یکسری موارد در رژیم غذایی خود می توانید در سلامت قلب خود و سایر اندام های بدنتان کمک مؤثری داشته باشید.

• یکی از مواردی که باید به آن توجه کنید کم کردن میزان نمک مصرفی است.این کار در پایین آوردن فشار خون و کاهش تورم در شکم و پاها بسیار مؤثر است.
• برای کمک به سلامت قلب وریه و بهبود عملکرد آن ها از مصرف سیگار دوری کنید. سیگار کشیدن باعث کاهش سطح اکسیژن خون و رگ های خونی می شود.
• محدود کردن مصرف مواد غذایی کافئین دار مانند چای، قهوه و شکلات هایی که کاکائو زیادی دارند نیز می تواند مفید باشد.کافئین در برخی افراد ممکن است سبب بروز تپش قلب شود.
• در صورتی که به اندوکاردیت عفونی مبتلا شدید بایستی یکسری اقدامات احتیاطی را انجام دهید.

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک احتمال ابتلا به آندوکاردیت باکتریایی یا عفونی را افزایش می دهد.اندوکاردیت عفونی به دنبال ورود باکتری ها و میکروب ها به جریان خون وحمله آن ها به  پوشش داخلی قلب (اندوکاردیوم) ودریچه های به وجود می آید.

این عارضه باعث سوراخ شدن و یا زخم شدن بافت دریچه های قلب می شود که منجر به نشت دریچه قلب می شود. در صورت درمان نشدن این بیماری ممکن است خطر مرگ  بیمار را به همراه داشته باشد.

بنابراین سعی کنید به بهداشت دهان و دندان اهمیت دهید و هر شش ماه یکبار برای بررسی وضعیت دهان و دندانتان به دندانپزشکی مراجعه کنید. در صورت مشاهده علائمی که وجود عفونت را نشان می دهند مانند تب و لرز، تورم یا قرمزی،خارش گلو،گرفتگی بینی،سردرد،سرفه خشک، لکه های سفید در دهان یا زبان و… به پزشک مراجعه کنید.