گاهی اوقات مشکلی در سیستم الکتریکی قلب رخ میدهد که باعث ایجاد ریتم غیرطبیعی در قلب شود ماند ضربان قلب تند، ضربان قلب آهسته یا نامنظم، این حالت ممکن است باعث شود قلب نتواند خون را به صورت موثر پمپاژ نماید. در نتیجهی این آریتمیها ممکن است بیمار دچار سرگیجه، تنگی نفس، احساس ناخوشایند و سایر مشکلات شود. این مشکلات در قسمتهای مختلف عضله قلب ممکن است ایجاد شود. در این شرایط آریتمی قلب شامل فیبریلاسیون دهلیزی، فلوتر دهلیزی و تاکیکاردی بطنی میشود. اگر درمانهای دارویی برای کنترل ریتم قلب موثر نشود روش کاتتر قلب یا ابلیشن قلبی توصیه میشود. ابلیشن قلبی یا ابلیشن با کاتتر،روشی کم خطر در درمان آریتمیهای قلبی مانند فیبریلاسیون میباشد. آریتمیهای قلبی زمانی به وجود میآیند که مسیر سیگنال الکتریکی طبیعی قلب مختل میشود و مسیرهای سیگنالی دیگری به وجود میآیند که روند طبیعی ضربان قلب را با مشکل مواجهه می کنند.
علل آریتمی قلب
چندین عامل در ایجاد آریتمی قلب موثر هستند. این موارد شامل:
- فیبریلاسیون دهلیزی (حفرههای بالای قلب و دهلیزها ضربانی سریع و نامنظم دارند)
- تاکیکاردی بطنی (حفرههای پایین بطن ریتم خیلی سریع دارند)
هنگامی که دارو به بهبود این وضعیت نتواند کمک کند در اغلب اوقات ابلیشن قلبی میتواند علائم و خطراتی که آریتمیها ایجاد میکنند را میتواند کاهش دهد. با استفاده از ابلیشن قلبی بیمار احتیاجی به مصرف طولانی مدت دارو ندارد، کیفیت زندگی بهتری را تجربه خواهد کرد و در بعضی موارد مشکل به طور اساسی حل خواهد شد.
آمادگی های قبل از جراحی
- آزمایشهایی نظیر آزمایش خون، الکتروکاردیوگرام، اکوکاردیوگرام، آنژیوگرافی و در برخی موارد سیتی اسکن لازم است که قبل از جراحی انجام شود تا محل دقیق آریتمی مشخص شود.
- این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود.
- یک برش کوچک در سمت راست قفسه سینه و برشی در استخوان سینه ایجاد میشود، رگهای خونی به یک دستگاه بایپس قلب-ریه متصل میشوند تا جریان پمپاژ خون به بدن در طی جراحی برقرار باشد.
- هنگامی که دستگاه خون را به بدن پمپاژ مینماید، قلب به طور موقت از حرکت میایستد. در این هنگام بریدگیها، سوختگیها یا انجماد در نقطه یا نقاطی که باعث آریتمی بوده ایجاد میشود.
- سپس دستگاه بایپس جدا میشود تا قلب پمپاژ را آغاز نماید.
- بیمار یک روز را در بخش مراقبتهای ویژه باید بستری باشد، سپس در صورتی که حال عمومی خوبی داشته باشد به بخش منتقل میشود، به طور میانگین طول دوره بستری در این عمل 4 تا 7 روز خواهد بود.
نحوه انجام ابلیشن قلبی
این عمل توسط جراح یا متخصص قلب انجام میشود. در این روش بریدگیهای کوچیک در بافت قلب، دهلیزها و حفرههای فوقانی قلب ایجاد میشوند، این برش ها باعث میشوند مسیرهای الکتریکی غیرطبیعی مسدود شوند و ریتم قلب به حالت طبیعی بازگردد. در روش های قدیمی برشها توسط چاقوی جراحی ایجاد میشد و سپس ناحیه مورد نظر با بخیه دوخته میشد، این روش سخت و پرخطر بود اما امروزه روش ها کم تهاجمیتر جایگزین شدهاند که یک لوله نازک انعطاف پذیر از طریق رگهای خونی گردن، بازو یا کشاله ران بیمار به سمت قلب فرستاده میشود.
کاتتر توسط الکترودهایی، جریانهای الکتریکی قلب را کنترل میکند تا بتواند قسمتی که باعث مشکل شده است را بیابد، سپس با استفاده از امواج رادیویی قسمت کوچکی از بافت قلب را که باعث مشکل شده است را از بین میبرند، ابلیشن ممکن است به روش انجماد نیز انجام شود.
در واقع روشهای مختلف با توجه به مشکلی که وجود دارد، استفاده میشود. به طور مثال در فیبریلاسیون دهلیزی، وریدهای ریوی که وارد دهلیز چپ میشوند باعث ایجاد سیگنال معیوب میشوند، از بین بردن این نقاط یا جداسازی آنها با ایجاد یک بافت مرده اطراف آن، میتواند ریتم منظم قلب را بازیابی نماید. در روش دیگر که بسیار رایج نیز میباشد، مسیر الکتریکی باریک بین دهلیزها و بطنها (گره دهلیزی-بطنی) را از بین میبرند تا از رسیدن سیگنال به بطنها و ضربان بیش از حد آن جلوگیری نمایند. این جراحی به سه طریق قابل انجام است:
فرکانس رادیویی
در این روش از انرژی گرمایی جهت ایجاد برشها استفاده میشود، (این روش نسبت به سایر روشها بیشتر مورد استفاده جراحان قرار میگیرد)
کرایوترمیاز
از سرمای شدید و یخ زدگی برای از بین بردن ناحیهی کوچکی از بافت قلب استفاده میشود، این روش نیز روشی کمتهاجمی میباشد که در اکثر موارد باعث بهبود آریتمیها میشود.
فناوری مایکروویو، لیزر و اولتراسوند
در تمام این تکنیکها از انرژی گرمایی جهت ایجاد برشها استفاده میشود.
ابلیشن قلب ممکن است تحت یک عمل مستقل انجام شود یا اینکه به طور همزمان در کنار جراحی باز قلب که به منظور دیگری مانند بیماری عروق کرونر یا بیماری دریچههای قلب انجام شود که در این حالت به آن فرسایش همزمان جراحی نیز گفته میشود.