بیماری قلبی یکی از نگران کننده ترین بیماری هایی است که هم برای بزرگسالان و هم کودکان به وجود می آید. بیماری قلبی در کودکان کمی دشوار تر از بیماری قلبی بزرگسالان است چرا که در برخی موارد کودک علائمی از خود بروز نمی دهد و صرفا با معاینات پزشکی بیماری قلبی تشخیص داده می شود که در صورت به موقع تشخیص ندادن آن روند بیماری و بهبود آن نیز سخت تر می شود و مشکلات متعددی را در ادامه روند زندگی کودک به وجود می آورد.
وظیفه قلب در بدن پمپاژ خون و رساندن آن به رگ ها و اعضا بدن است، هرگونه ایجاد اختلال در عملکرد قلب و خون رسانی آن سبب ابتلا به بیماری قلبی می شود.
نشانه های نارسایی قلبی در کودکان با توجه به بازه های سنی آنان متفاوت است به عنوان مثال کودکانی که در سنین پایین دچار بیماری قلبی می شوند می بایست همواره تحت نظارت پزشک باشند تا در صورت بروز هر نوع اتفاقی بتوان به آن در زمان مناسب رسیدگی کرد.
در دنیای امروزه و با توجه به پیشرفت کردن علم پزشکی و دارو سازی، کودکانی که مبتلا به بیماری قلبی هستند می توانند تحت نظارت پزشک، به روند زندگی معمولی خود ادامه دهند.
بیماری قلبی مادر زادی چیست؟
برخی از کودکان از بدو تولد در قلب خود دچار نواقصی هستند یعنی با مشکلات قلبی به دنیا می آیند. بیماری قلبی مادرزادی برای کودکان عموما مشکلات زیادی را در ادامه روند زندگیشان به وجود می آورد به طوری که گاهی ممکن است کودک تا آخر عمر نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشد.
برخی از نواقص قلبی حین تولد کودک شامل موارد زیر می باشد:
- اختلالات و نارسایی های دریچه قلب مثل تنگ و محدود شدن دریچه آئورت برای خونرسانی
- عدم رشد نیمه چپ بدن که به آن سندروم هیپوپلازی چپ قلب می گویند.
- نقص ها و اختلالات دیواره قلب، در محل وجود رگ‌های خونی خارج‌شونده از قلب که سبب ایجاد سوراخ هایی در دیواره و بین حفره ها و رگ های اصلی می شود.
سه نوع از این نقص ها شامل موارد زیر است:
- نقص های دیواره بین بطنی
- نقص های دیواره بین دهلیزی
- بیماری مجرای شریانی باز
- علاوه بر سه نقص گفته شده چهار نوع نارسایی قلبی یا همان تترالوژی فالوت نیز وجود دارد که شامل موارد زیر است:
وجود سوراخ در دیواره بین بطنی
ضخیم شدن سمت راست قلب
محل نا مناسب قرار گیری آئورت
تنگ شدن مجرا و مسیر باریک بین شریان ریوی و بطن راست
بیماری نارسایی قلبی که به صورت مادرزادی است معمولا با انجام جراحی، کاتتر، دارو، و در برخی موارد که بیماری وخیم است با پیوند قلب درمان می‌شوند.
انواع بیماری قلبی در کودکان
بیماری قلبی در کودکان انواع مختلفی دارد. با توجه به علائمی که کودک نشان می دهد و انجام آزمایشات پزشکی می توان از نوع بیماری قلبی او اطلاع پیدا کرد برخی از انواع بیماری های قلبی در کودکان به شرح زیر می باشد:
بیماری سندروم کاوزاکی
سوفل قلب
پریکاردیت
عارضه تصلب شریانی
احتمال مبتلا شدن کودکان به این نوع از بیماری قلبی کم است چرا که بروز تصلب شریانی چندین سال طول می کشد.
تصلب شریانی که به آن آترواسکلروز (Atherosclerosis) نیز گفته می شود، زمانی رخ می دهد که چربی و پلاک های حاوی کلسترول در عروق خونی جمع شوند، زمانی که این تجمع زیاد شود رگ ها باریک و سفت شده و منجر به ایجاد لخته های خونی می شود. زمانی که تجمع چربی ها بیش از اندازه باشد احتمال بروز حمله قلبی نیز به طبع بیشتر خواهد شد.
چاقی، دیابت، فشار خون، و دیگر مشکلات از مواردی است که احتمال ابتلا به اینو نوع بیماری را بالا می برد.
آریتمی قلب
به نرمال نبودن ضربان قلب آریتمی قلبی می گویند که باعث می شود تا قلب به درستی خون را پمپاژ نکند.
آریتمی قلبی به شیوه های مختلفی رخ می دهد که شامل موارد زیر است:
- تند تپشی یا ضربان قلب بالا که تند تپشی فوق بطنی رایج ترین آن در کودکان است.
- کند تپشی یا ضربان قلب پایین
- سندرم QT
- سندرم ولف پارکینسون وایت
مشکل در تغذیه، غش کردن، ضعف، خستگی، گیجی از نشانه های آریتمی قلبی می باشد.
بیماری سندروم کاوزاکی
سندروم کاوازاکی از جمله بیماری های قلبی است که بیشتر در کودکان رخ می دهد. سندروم کاوازاکی سبب ایجاد التهاب در عروق خونی دست ها، پا ها، دهان، لب ها و گلو و همچنین باعث ایجاد تب و تورم در غده‌های لنفاوی می شود.
سوفل قلب
شنیده شدن صدا های غیر عادی هنگام عبور جریان خون از بخش ها و عروق مختلف بدن را سوفل قلب می گویند که در برخی موارد می تواند نشانه هایی از ابتلا به بیماری قلبی باشد.
پریکاردیت
یک نوع کیسه نازک در اطراف قلب وجود دارد که آن را احاطه کرده است. پریکاردیت یا همان التهای آب شامه زمانی رخ می دهد که این کیسه نازک دچار عفونت یا التهاب شود. این عفونت سبب می شود مایع موجود در این دولایه افزایش یابد و باعث ایجاد اختلال در خونرسانی قلب شود.
بیماری های ویروسی و عفونتی
ویروس ها که عامل ایجاد بیماری های آنفولانزا نیز می باشند، می توانند سبب ایجاد اختلال در کارایی قلب و پمپاژ خون شوند که در این حالت احتمال ایجاد بیماری قلبی قوت می یابد.
علائم بیماری های قلبی در کودکان
برخی از علائم مادر زادی بیماری قلبی که ممکن است در همان بدو تولد قابل رویت و تشخیص باشد شامل موارد زیر است:
تنفس سریع و غیر عادی
رنگ پوستی غیر طبیعی (معمولا خاکستری یا آبی)
تورم در پا، شکم و اطراف چشم
اگر بیماری قلبی نشانه مادر زادی نداشته باشد و یا در نوزادی تشخیص داده نشده باشد در کودکی و نوجوانی می تواند با نشانه هایی همچون: خسته شدن و تنگی نفس غیر عادی در حین انجام فعالیت های ورزشی، تعریق بیش از اندازه و غیر عادی، تورم دست ها و پاها، غش کردن حین ورزش و دیگر مشکلات تنفسی همراه باشد.
تشخیص بیماری قلبی
در صورت رویت هر یک از نشانه های گفته شده و یا داشتن علایم غیر طبیعی بهتر است هر چه زود تر به پزشک تخصص قلب مراجعه کرد تا با گرفتن نوار قلب و انجام آزمایش های مربوطه از سلامتی ویا عدم سلامتی قلبی آگاه شد.
