غلظت خون ممکن است به مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌هایی اشاره است که بر اثر کاهش یا افزایش غلظت خون ممکن است در افراد مشاهده شود. در این مقاله به بررسی غلظت خون و موادی که سبب کاهش و یا افزایش غلظت خون افراد می شوند، خواهیم پرداخت.
بیش تر بخوانید : گشادی دریچه قلب
چه عللی سبب غلظت خون افراد می گردد؟
مقادیر زیاد پروتئین و یا خون زیاد در سیستم گردش خون افراد از جمله عواملی هستند که سبب غلظت خون افراد می شوند. در واقع، اگر تعداد گلبول های قرمز ، پلاکت ها و همچنین گلبول های سفید زیاد باشند، غلظت خون را ایجاد می کنند.
همچنین اگر در سیستم لخته کردن خون، مشکلی وجود داشته باشد، غلظت را سبب می شود. بیماری هایی همچون سرطان، لوپوس و مصرف برخی داروها و کمبود ویتامین C و جهش فاکتور 5 از دیگر علل این مشکل است.
از نشانه های غلظت خون چیست؟
کسانی که دچار غلظت خون هستند، تا زمانی که دچار لخته خونی نشوند، هیچ نشانه ای از خود بروز نمی دهند. لخته های خونی در سیاهرگ ها ایجاد می شوند و مشکلاتی همچون مشکل گردش خون و درد را سبب می شوند. با یک آزمایش ساده می توان غلظت خون را تشخیص داد.
افرادی که سابقه لختگی خون در خانواده خود دارند، برای جلوگیری از بروز این مشکل، باید هر چه سریع تر آزمایش خون انجام دهند. علائمی که در اثر غلظت خون ایجاد می شود به شرح زیر است
- سردرد
- فشار خون بالا
- احساس خارش پوست
- کمبود انرژی
- تنگی نفس
- تاری دید
- سرگیجه
- کوفتگی
- خونریزی زیاد در دوره عادت ماهیانه
- نقرس
در صورتی که علائم زیر را مشاهده کردید، بهتر است برا بررسی بیش تر به یک متخصص قلب خوب مراجعه نمایید :
- سابقه ی لخته ی خون با منشأ نامشخص
- سابقه ی لخته های خونی مکرر و بی دلیل
- تجربه چندین سقط جنین ناخواسته (بیش از 3 بار سقط ناخواسته در 3 ماه اول بارداری)
چنانچه غلظت خون در خانواده شما ارثی باشد و علائم آن را به وضوح مشاهده نمایید، پزشک یک سری آزمایش های غربالگری را برای فرد بیمار تجویز می نماید.
اثر غلظت خون بر بدن
غلظت خون می‌تواند به وجود عوارضی در بدن منجر شود. یکی از این عوارض، تشکیل لخته خون در پاها است که عامل اصلی ترومبوز ورید عمقی می‌باشد. در موارد جدی‌تر، لخته خون ممکن است به ریه‌ها سفر کند و باعث آمبولی ریه شده و خطر مرگ را به همراه داشته باشد. علائم آمبولی ریه شامل درد در قفسه سینه و تنگی نفس می‌باشد. علاوه بر این، بیماران مبتلا به غلظت خون ممکن است با تشکیل لخته خون در شریان‌ها (سرخرگ‌ها) روبه‌رو شوند.
لخته خون در شریان‌های گردن می‌تواند به مغز سفر کند و باعث سکته مغزی شود. همچنین، در صورت تشکیل لخته خون در شریان‌هایی که به قلب منتهی می‌شوند، حمله قلبی رخ می‌دهد. دلیل این امر آن است که لخته‌های خون با بستن رگ مربوطه و قطع کردن جریان اکسیژن، باعث مشکلات جدی در اعضا تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
لخته‌های خونی ناشی از غلظت خون
غلظت خون تنها یکی از عوامل ممکن برای ایجاد لخته‌های خونی نیست. لخته‌های خونی که میتوانند به حمله قلبی یا سکته مغزی منجر شوند، تحت تأثیر عوامل متعددی شکل می‌گیرند. به عنوان مثال، پلاک‌های موجود در خون میتوانند باعث تشکیل لخته خون شوند. همچنین، لخته‌های خونی ممکن است به دلیل کندی گردش خون یا ضعف جریان خون شکل گیرند. افرادی که سفرهای طولانی دارند یا به مدت طولانی در ماشین یا هواپیما قرار می‌گیرند، اگر در طول سفر کافی حرکت نکنند، ممکن است به خصوص در پاها لخته خون تشکیل دهند.
علاوه بر این، افرادی که اضافه وزن بیشتری نسبت به دیگران دارند، در معرض خطر ابتلا به لخته‌های خونی قرار دارند؛ زیرا جریان خون در این افراد ضعیف‌تر است. یکی دیگر از عواملی که می‌تواند لخته خون ایجاد کند، ضربان نامنظم قلب ناشی از مشکلی به نام فیبریلاسیون دهلیزی است. در این بیماری، هماهنگی انقباضی بین دهلیزها و بطن‌ها از بین می‌رود. این نامنظمی در ضربان قلب باعث می‌شود که جریان خون به درستی در بدن انجام نشود و احتمال نارسایی قلبی افزایش یابد.
کنترل عوارض غلظت خون
لخته های خون معمولاً با داروهای رقیق کننده ی خون درمان می شوند. برخی از داروهای رقیق کننده ی خون مثل آسپرین و پلاویکس، چسبندگی پلاکت ها را کاهش می دهند. سایر داروها مثل هپارین و کومادین با کند کردن سیستم انعقاد خون، باعث کاهش خطر بروز لخته های خونی می شوند. دوره ی درمان با داروهای رقیق کننده ی خون حداقل 6 ماه می باشد.
در برخی موارد، با توجه به خطر ایجاد لخته های خون در بیمار، پزشک ممکن است مصرف این داروها را برای مدت زمان بیشتری را توصیه کند.
مشکلاتی مثل خونریزی مزمن و کبودی بیش از حد می تواند ناشی از خون بسیار رقیق باشد. لخته های خونی ناشی از غلظت خون بسیار شایع تر از خونریزی ناشی از رقت خون می باشند. معمولاً بیماران هموفیلی و بیماران مبتلا به فون ویلبراند دچار رقت خون می شوند. در بیماری هموفیلی، بدن فاقد یک ماده ی منعقد کننده ی خون می باشد، که همین امر منجر به خونریزی در مفاصل می شود. خونریزی های غیر قابل کنترل در این بیماران معمولاً با داروهای غلیظ کننده ی خون درمان می شود.
افراد مبتلا به بیماری فون ویلبراند، به راحتی دچار کبودی و خونریزی می شوند؛ زیرا پلاکت خون این بیماران پوشش چسبنده ی پلاکت سالم را ندارد. زنان مبتلا به این بیماری معمولاً پریودهای سنگین با خونریزی زیاد را تجربه می کنند. اگر افراد مبتلا به رقت خون نیاز به جراحی داشته باشند، برای پیشگیری از عوارض خونریزی بعد از عمل، مصرف غلیظ کننده های خون قبل از عمل توصیه می شود.
سوالات متداول
غلظت خون به میزان مواد موجود در خون اشاره دارد. این مواد شامل قند خون، کلسترول، اسیدهای چرب و دیگر ترکیبات مهم است. معمولاً غلظت خون با تست خونی اندازه‌گیری می‌شود.
خیر، غلظت خون تنها یکی از عواملی است که بر سلامت خون تأثیر می‌گذارد. سلامت خون توسط چندین عامل دیگر نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد، از جمله ترکیبات مغذی، هورمون‌ها، عوامل خارجی محیطی و وضعیت عمومی سلامت بدن.
عوامل مختلفی میتوانند به تغییرات در غلظت خون منجر شوند. به عنوان مثال، نوع تغذیه، فعالیت بدنی، بیماریها، مصرف داروها و عوامل وراثتی میتوانند تأثیرگذار باشند.
